काठमाडौं । नेपालको पर्वतीय पर्यटन क्षेत्रको विकासका लागि नयाँ पदमार्ग स्थापना गरिएको छ । स्थानीय तहले जथाभाबी रूपमा मोटरबाटो खन्दा पदमार्ग मासिँदै गएपछि पर्वतीय पदयात्रा व्यवसायीको छाता संस्था ट्रेकिङ एजेन्सिज् एसोसिएसन अफ नेपाल (टान)को सक्रियतामा नयाँ पदमार्ग निर्माण गरिएको हो ।

लामो यात्रा गर्न चाहने आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकलाई मध्यनजर गरी टानले गोरखाका दुई र लमजुङका तीन स्थानीय तह जोडेर नयाँ पदमार्ग निर्माण गरेको हो । ‘बुद्ध हिमाल–हिमालचुली ग्रेट लेक सर्किट ट्रेल’ नामकरण दिइएको उक्त पदमार्ग गोरखाको बारपाक सुलिकोटबाट सुरु भई लमजुङको मस्र्याङ्दी गाउँपालिकासम्म पुग्दछ ।

टानका अध्यक्ष सागर पाण्डेले लामो समयसम्म पदयात्रा गर्न चाहने आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकलाई लक्षित गरी यो पदमार्ग सञ्चालनमा ल्याएको बताए । उनका अनुसार उक्त पदमार्ग गोरखाको बारपाक सुलिकोट र अजिरकोटका साथै लमजुङको दुधपोखरी, दोर्दी र मस्र्याङ्दी गाउँपालिकामा पर्दछ । यो पदमार्गले बुद्ध हिमाल र हिमालचुलीको बेस छुनेछ । पदमार्गमा गोरखाको रुवीनाला (पाँच हजार मिटर)सम्म पुग्न सकिन्छ । यस्तै, लमजुङको मेमेपोखरी, बराहपोखरीलगायत प्रसिद्ध धार्मिक तीर्थस्थलसमेत यो पदमार्ग हुँदै जान सकिन्छ । उक्त पदमार्ग पार गर्न १८ दिन लाग्ने टानले जनाएको छ ।

समुद्री सतहबाट तीन हजार दुई सय मिटरको उचाइमा रहेको गोरखाको अजिरकोटबाट उक्त पदमार्गमा जान सकिन्छ । पदमार्गभित्र गोरखा बारपाक, अजिरकोट, नागेपोखरी, दुधपोखरी, नोटाँचे, लिपेलेक, मेमेपोखरी, बराहपोखरी, ठूलागी ताललगायत प्राकृतिक एवं सांस्कृतिक क्षेत्र पर्दछन् । यस्तै, पदमार्गको तल्लो क्षेत्रबाट गोरखाको अजिरकोट भच्चेक हुँदै लमजुङको दुधपोखरी बिचौर, इलमपोखरी, लिपेलेक, दाम्राङ, कीर्तिपुर, टापगाउँ, बारपोखरी, हिलेटक्सार हुँदै बेँसीसहरको पिसहिल र मस्र्याङ्दी गाउँपालिकासम्म पुग्न सकिन्छ ।

ठूला धार्मिक आस्थाका तालहरू, मनमोहक झरनाका दृश्य, ऐनाजस्तै छर्लंग देखिने हिमाल (हिमालचुली, बुद्ध हिमाल, हर्कचुलीलगायत हिमाल)को मनमोहक दृश्य यस पदमार्गबाट देख्न सकिने टान अध्यक्ष पाण्डे बताउँछन् । पदमार्ग क्षेत्रमा लोपोन्मुख वन्यजन्तु कस्तुरी, मृग, रेडपाण्डा, राष्ट्रिय चरा डाँफेलगायत धेरै थरिका चराचुरुंगी र जनवार पाइने गरेका छन् । विभिन्न थरिका गुराँस, जडीबुटीले भरिपूर्ण रहेकाले यो पदमार्गको धेरै सम्भावना रहेको उनको भनाइ छ ।

टानले संयुक्त राष्ट्रसंघीय विकास कार्यक्रम (युएनडिपी)को सहकार्यमा दुई जिल्लाका पाँच स्थानीय तहको समन्वयमा उक्त पदमार्गको अध्ययन गरी वृत्तचित्रसमेत निर्माण गरिसकेको छ । टानका निवर्तमान अध्यक्ष निलहरि बास्तोला उक्त पदमार्ग पर्वतीय पदमार्ग पर्यटकका लागि उत्कृष्ट गन्तव्य हुने बताउँछन् । ‘पर्वतीय पदयात्राको अत्यधिक सम्भावना रहेका नेपालका पदमार्ग स्थानीय तहले जथाभाबी रूपमा मोटरबाटो खन्दा मासिँदै गएकाले आफू अध्यक्ष हुँदादेखि नै नयाँ गन्तव्य र पदमार्गको खोजी गरेको हो’, उनले भने ।

उक्त पदमार्गसँगै टानले रामेछापको उमाकुण्ड गाउँपालिकादेखि सोलुखुम्बुको दूध कुण्ड नगरपालिका हुँदै पासाङल्हामु गाउँपालिकालाई जोडेर नयाँ पदमार्ग तयार गरेको छ भने सोलुखुम्बुको माप्य दूधकोशी गाउँपालिकालाई पर्यटकीय गन्तव्यका रूपमा विकास गर्न ‘एभरेष्ट दूधकोशी सांस्कृतिक पदमार्ग’ निर्माण गरिरहेको छ ।

यसैगरी, काभ्रेपलाञ्चोकको चौँरी देउराली गाउँपालिकामा तिमालबाट चौँरी देउराली हुँदै सैलुङ जोड्ने पदमार्गको विकास र प्रवद्र्धन गरिसकिएको र धादिङको गंगाजमुना गाउँपालिकाका सात वडालाई जोड्ने गरी ‘गङ्गा जमुना तीनसुरे पदमार्ग’को कामसमेत अगाडि बढाइसकेको टानका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सिइओ) रामचन्द्र सेढाईँ बताउँछन् ।

टानका अनुसार नेपाल भ्रमणमा आउने पर्यटकमध्ये करिब ३० प्रतिशत पर्यटक पदमार्गका लागि विभिन्न स्थानमा जाने गरेका छन् । टानले विभिन्न सरकारी तथा गैरसरकारी संस्थाको समन्वयमा नयाँ गन्तव्यको पर्यटन प्रवद्र्धनमा समेत काम गरिरहेको छ । यस्तै, काठमाडौँ उपत्यका वरपरका शिवपुरी, तारेभिर, मूलखर्क चिसापानी, जरसिंहपौवा, ढाव, नगरकोट, साँगा, नमोबुद्ध, फुल्चोकी, गोदावरी, हात्तीवन, फर्पिङ, चित्लाङ, चन्द्रागिरि, रामकोट, नागार्जुन, टोखा, ककनीलगायत स्थानलाई जोडेर टानले ‘नेपाल मण्डला सर्किट ट्रेल’को विकास गर्ने लक्ष्यसमेत लिएको छ ।