काठमाडौं । नेपाल बीमा प्राधिकरणले आइतबार विदेशी पुनर्बीमा दलालहरूलाई नेपालमा कार्यालय स्थापना गर्न निर्देशन दिएको छ । प्राधिकरणले पुनर्बीमा निर्देशिका, २०८० बमोजिम प्राधिकरणले विदेशी पुनर्बीमा एजेन्टहरूलाई नेपालमा कार्यालय स्थापन गर्नका लागि निर्देशन दिएको हो ।

पुनर्बीमा निर्देशिका २०८० को परिच्छेद ३ को दफा १३ मा प्राधिकरणबाट सूचीकरण नम्बर प्राप्त गर्ने पुनर्बीमा दलालले यस्तो सूचीकरण नम्बर प्राप्त गरेको ६ महिनाभित्र नेपालमा संयुक्त लगानीमा कम्पनी, शाखा वा सम्पर्क कार्यालय स्थापन गर्नुपर्ने छ भन्ने व्यवस्था रहेको छ ।प्राधिकरणले सोही व्यवस्थाअनुसार विदेशी पुनर्बीमा दलालहरूलाई तीन महिनाभित्र कार्यालय स्थापन गर्नका लागि निर्देशन दिएको हो । बीमा प्राधिकरणले राम्रोका लागि नै यो कार्य ल्याएको भन्दै पुनर्बीमा क्षेत्रमा व्यक्तिहरूले यसले बीमा क्षेत्रको विकासमा टेवा पुर्याउने बताएका छन् । विदेशी बीमा एजेन्डको कार्याय स्थापन गरेपछि त्यसबाट नेपाललाई फाइदा पुग्ने उनीहरूको विश्वास छ । यस्ता कार्यले बीमा क्षेत्रलाई राम्रै हुने पुनर्बीमा कम्पनीका जानकारहरूको भनाइ छ । यो कदमलाई सकारात्मक रूपमा लिनुपर्ने उनीहरूको भनाइ छ ।

विदेशी पुनर्बीमा दलालहरूले नेपालमा कार्यालय खोल्दा यसले नेपालको बीमा व्यवसायमा टेवा पुग्ने बीमा विज्ञ रवीन्द्र घिमिरेको भनाइ छ । अहिले औपचारिक रूपमा कार्यालय नहुँदाभन्दा हुँदा खेरी एजेन्टलाई भेटेदेखि लिएर बदमासी पनि कम हुने उनको भनाइ छ । ‘कार्यालय स्थापन गर्दा कर्मचारी राख्नुपर्ने हुन्छ । यसले गर्दा विभिन्न समयमा अन्तक्र्रिया गर्न र समस्याका विषयमा पनि जानकारी लिन सकिन्छ,’ उनले भने ।अर्कोतर्फ कर्मचारी पनि राख्नुपर्ने भएकाले रोजगारी सिर्जनामा पनि सहयोग नै हुने उनको भनाइ छ । ‘खोजेको बेला भेट्न सकिने, कर्मचारी भएपछि त्यसबाट रोजगारी पनि सिर्जना हुने भएकाले नेपालको बीमा क्षेत्रमा यसले सहयोग नै गर्छ,’ उनले भने, ‘यसका लागि बीमा प्राधिकरणलाई धन्यवाद नै भन्नुपर्छ ।’ बदमासी कम गर्नका लागि पनि यस्ता कुराले सहयोग पुग्ने उनको भनाइ छ ।

हाल बीमा प्राधिकरणमा ४९ वटा बीमा दलाल कम्पनीहरू दर्ता भएका छन् । ६ महिना पहिला दर्ता नम्बर लिएकाहरूले कार्यालय स्थापन गर्नुपर्ने बीमा प्राधिकरणका उपनिर्देशक राजेन्द्र मर्जजनले जानकारी दिए । उनका अनुसार कार्यालय खोल्नका लागि सूचीकरण भएका कम्पनीहरूले ५० हजार डलर धरौटी राख्नुपर्ने हुन्छ । विदेशी दलाल कम्पनीहरूका कार्यालय नेपालमा स्थापन भएपछि त्यसबाट दाबी भुक्तानीका लागि तथा नियमन गर्नका लागि पनि सहज हुने उनको भनाइ छ ।

निर्देशीका अनुसार नै यो काम अघि बढेको उपनिर्देशक महर्जनले बताए । पहिला अफलाइन भए पनि अहिले अनलाइनबाट नै दर्ता गर्नुपर्ने गरी काम पनि भएको उनले बताए । ‘ऐन नियम बनाएपछि त्यसलाई कार्यान्वयन पनि गर्नुपर्छ भनेर सर्कुलर जारी गरेका हौं,’ उलने भने, ‘४९ वटा सूचीकरण भएको अवस्था छ ।’ सबै ४९ वटैले कार्यालन खोल्नु नपर्ने र ६ महिना अघि सूचीकरण भएका २८ वटा कम्पनीले अहिले कार्यालय खोल्नुपर्ने उनको भनाइ छ । ‘असोजसम्म सूचीकृत भएका पुनर्बीमक दलालहरूले कार्यालय खोल्नुपर्छ,’ उनले भने ।

हाम्रो छिमेकी देश भारतमा पनि सूचीकरण मात्रै भएर पुग्दैन । उनीहरूले त्यहाँ कार्याल खोलेर नै जोखिमको काम गर्नुपर्छ । तर, नेपालमा भने त्यस्तो थिएन् । तर, अहिले भने अव यो लागू भएको छ । यसले गर्दा जोखिमको काम गर्नका लागि पुनर्बीमा गर्ने विदेशी दलालहरूले नेपालमा कार्यालय खोल्नु अनिवार्य गरिएको प्राधिकरणको भनाइ छ ।

शाखा वा संयुक्त रूपमा कार्यालय खोल्न वा सम्पर्क कार्यालय जे भए पनि खोल्नुपर्ने प्राधिकरणका उपनिर्देशक महर्जनले बताए । जे खोल्दा पनि विदेशी दलालको कम्पनी खोल्ने निर्देशीका २०७७ रहेको छ । जसमा कार्यालय खोल्दा ५० हजार रुपैयाँ धरौटी राख्नुपर्छ,’ उपनिर्देशक महर्जनले भने । कार्यालय स्थापन भएको खण्डमा राम्रा ब्रोकरहरू बीमा बजारमा आउने र त्यसले बीमा बजारलाई टेवा पुर्याउने उनको भनाइ छ । स्वदेशीसँग संयुक्त रूपमा आउँदा ज्ञान आदानप्रदानमा पनि सहयोग पुग्ने देखिन्छ ।

कार्यालय नै यहाँ खोलेपछि उनीहरू पनि बढी जबाफदेही हुने महर्जनको भनाइ छ । साथै नेपाल बीमा प्राधिकरणले पनि उनीहरूलाई नियमन गर्नका लागि पनि सहज हुने विश्वास बीमा प्राधिरणको छ । नेपालमा पुनर्बीमा गराउने गरेको भए पनि नेपालबाट पुनर्बीमा गराउनका लागि नै पैसा विदेश पनि जान्छ । हाइड्रो लगायतको पुनर्बीमाका लागि अहिले पनि नेपाबाट रकम विदेश गइरहेको अवस्था छ । यस्ता कुरामा दाबी पर्दा यहाँ नै कार्यालय रहेको खण्डमा सहज हुने महर्जनको भनाइ छ ।