सियोल । उत्तर कोरियाले बिहीबार आफ्नो पूर्वी समुद्रमा विभिन्न प्रकारका छोटो दूरीका ब्यालिस्टिक क्षेप्यास्त्रहरू प्रक्षेपण गरेको दक्षिण कोरियाको सेनाले जनाएको छ । यसले क्षेत्रमा तनाव बढाउँदै सैन्य प्रदर्शनहरूको शृङखलामा थप गरेको छ ।

दक्षिण कोरियाली सैन्य अधिकारीहरूले यी परीक्षणहरू युक्रेनमा रूससँगको युद्धका बेला उत्तरको हतियार निर्यातसँग सम्बन्धित छन् कि छैनन् भन्ने विश्लेषण गरिरहेका छन् ।

दक्षिण कोरियाको ज्वाइन्ट चिफ्स अफ स्टाफका अनुसार बिहान करिब ८ः१० देखि ९ः२० बजे (स्थानीय समय) सम्म पूर्वी बन्दरगाह सहर वोनसान वरिपरिको क्षेत्रबाट धेरै क्षेप्यास्त्र प्रक्षेपण गरिएका थिए । तीमध्ये सबैभन्दा टाढाको दूरी करिब आठ सय किलोमिटर थियो । यसले तत्काल प्रक्षेपित गरिएका मिसाइलहरूको सङ्ख्या पुष्टि गरेन ।

ज्वाइन्ट चिफ्सका प्रवक्ता ली सुङ जुनले एक ब्रिफिङमा उत्तर कोरियाली प्रक्षेपणहरू सम्भवतः उसले निर्यात गर्न योजना बनाएका हतियारहरूको प्रदर्शन परीक्षण गर्न खोजिएको हुन सक्छ, किनभने उत्तर कोरियाले युक्रेनविरुद्ध रूसको युद्धमा सैन्य उपकरण र सैनिकहरू पठाइरहेको छ ।

लीका अनुसार परीक्षणहरूमा सम्भवतः सवारी साधनहरूबाट प्रक्षेपण गरिएको छोटो दूरीको ब्यालिस्टिक क्षेप्यास्त्र प्रणाली सम्भवतः रूसको इस्कान्दर क्षेप्यास्त्रको मोडल अनुसार र ठूलो क्यालिबरको रकेट तोपखाना प्रणालीहरू समावेश थियो । यसलाई विशेषज्ञहरूले तिनको स्व–चालन र निर्देशित उडानका कारण परम्परागत तोपखाना र ब्यालिस्टिक प्रणालीहरूबीचको रेखा अस्पष्ट बनाउने बताउँछन् ।

ज्वाइन्ट चिफ्सका अनुसार दक्षिण कोरियाली र अमेरिकी खुफिया अधिकारीहरूले प्रक्षेपण तयारीहरू अग्रिम रूपमा पत्ता लगाएका थिए र क्षेप्यास्त्रहरू प्रक्षेपण भएपछि तिनीहरूलाई ट्र्याक गरेका थिए ।

देशहरूले प्रक्षेपण जानकारी जापानसँग साझा गरिरहेका छन् । यसले प्रक्षेपणहरूलाई क्षेत्रमा शान्ति र स्थिरतालाई खतरा पुर्‍याउने ‘प्रष्ट उत्तेजनाको कार्य’ भनेर निन्दा गर्दै एक वक्तव्य जारी गरेको छ ।

जापानी रक्षामन्त्री जेन नाकातानीले पत्रकारहरूलाई उत्तर कोरियाका कुनै पनि क्षेप्यास्त्रहरू जापानको विशेष आर्थिक क्षेत्रमा नपुगेको र त्यस क्षेत्रका जहाज वा विमानहरूमा कुनै क्षति नभएको बताए।

उनले जापान सरकारले बेइजिङमा उत्तर कोरियाली दूतावासमार्फत प्रक्षेपणहरूको ‘कडा विरोध र निन्दा’ गरेको बताए। यो उत्तर कोरियाको मार्च १० पछिको पहिलो ज्ञात ब्यालिस्टिक गतिविधि थियो । त्यसबेला उत्तर कोरियाले अमेरिकी र दक्षिण कोरियाली सैनिकहरूले वार्षिक संयुक्त सैन्य अभ्यास सुरु गरेको केही घण्टापछि धेरै ब्यालिस्टिक क्षेप्यास्त्रहरू प्रक्षेपण गरेको थियो र यो वर्षको देशको छैटौं प्रक्षेपण घटना थियो ।

उत्तर कोरियाली नेता किम जोङ उनले आफ्नो आणविक र क्षेप्यास्त्र कार्यक्रमको विकासलाई तीव्र पार्दै र युक्रेनविरुद्धको रूसको युद्धलाई समर्थन गर्न हतियार र सैनिकहरू आपूर्ति गर्दै जाँदा हालैका महिनाहरूमा कोरियाली प्रायद्वीपमा तनाव बढेको छ ।

बिहीबारको प्रक्षेपण उत्तर कोरियाली सरकारी सञ्चारमाध्यमले किम जोङ उनले मस्कोसँगको गहिरिँदो सम्बन्धबीच गोलाबारुद कामदारहरूलाई तोपखाना गोलाहरूको उत्पादन बढाउन आग्रह गरेको भन्नुभएको बताएको एक दिनपछि आएको हो ।

महिनौंसम्म युद्धमा आफ्नो संलग्नता अस्वीकार गरेको उत्तर कोरियाले गत महिना पहिलो पटक उसले रूसलाई कुर्स्क क्षेत्रका केही भाग पुनः कब्जा गर्न मद्दत गर्न लडाकू सैनिकहरू पठाएको पुष्टि गरेको थियो । कुर्स्क गत वर्ष एक आश्चर्यजनक युक्रेनी आक्रमणमा परेको थियो ।

मस्कोले पनि उत्तर कोरियाली संलग्नतालाई स्वीकार गरेको छ । रूसी राष्ट्रपति पुटिनले उत्तर कोरियालाई आफ्नो सेनालाई समर्थन गर्न सैनिकहरू पठाएकोमा धन्यवाद दिँदै र उनीहरूको बलिदानलाई नबिर्सने वाचा गर्दै एक वक्तव्य जारी गरेका थिए।

हालैका दक्षिण कोरियाली खुफिया मूल्यांकनहरूले उत्तर कोरियाले रूसमा लगभग १५ हजार सैनिक पठाएको र तीमध्ये करिब पाँच हजार युक्रेनी सेनाविरुद्ध लड्दै मारिएका वा घाइते भएका छन् भन्ने संकेत गर्दछ ।

वासिङ्टन र सियोलले उत्तर कोरियामाथि रूसलाई विभिन्न प्रकारका सैन्य उपकरण, तोपखाना प्रणाली र गोलाहरू र ब्यालिस्टिक क्षेप्यास्त्रहरू सहित आपूर्ति गरेको आरोप पनि लगाएका छन् ।

विश्लेषकहरूका अनुसार उत्तर कोरियाले रुसप्रति आफ्नो सैन्य समर्थनको आधिकारिक स्वीकारोक्तिले मस्कोसँग गहिरो र दीर्घकालीन साझेदारीलाई मजबुत पार्न र सम्भावित रूपमा उन्नत सैन्य प्रविधि समावेश गरेर अधिक क्षतिपूर्ति प्राप्त गर्न खोजेको हुन सक्छ जसले किमको आणविक–सशस्त्र सेनाबाट उत्पन्न खतरालाई बढाउन सक्छ ।

दक्षिण कोरियाको खुफिया एजेन्सीसँग सम्बद्ध थिङ्क ट्याङ्क इन्स्टिच्युट फर नेशनल सेक्युरिटी स्ट्राटेजीको हालैको प्रतिवेदन अनुसार युद्धमा आफ्नो भूमिकालाई औपचारिक बनाएर उत्तर कोरियाले युक्रेनमा भएको द्वन्द्व अन्त्य गर्न भविष्यमा हुने वार्तामा क्षतिपूर्ति खोज्ने स्थितिमा पनि आफूलाई राख्न सक्छ ।